ပြမကုႝရမ်ာင္ပှာန္။ ။
ပႜဲလက္ထက္ဒုတိယ ဝ႘လ႘ယာန္ေတံ နဒဒွ္ဍဳင္ျဇဟတ္ေဇှာ္မြဲဍဳင္၊ ဂကူဂ်ာမန႘တအ္ ဒတူလာင္ကၜဳင္ တုဲ၊ ၿဗိတိန္တအ္ေလဝ္ ဒွ္မံင္ကႜဳိပ္သၠဳိပ္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ လၲဴဂၜးတိကုီတုဲ၊ တှဟ္နေသၢာံၐတ္ပှးဂွ္ စာတ္ကၜဳင္အေဆာညးသၠအ္ရ။ လၸာ္သၠဳတ္ေဒသ (ေအလ္ေသတ္လဝ္ရိင္) မၵးဗၜးတိတ္အာႏူတဲဂွ္ ဟြံေျပစိုတ္တုဲ ဘပဠကၜဳင္ျပင္ေသတ္တအ္ရ။ ပႜဲ ၁၉၁၂ သၠဳတ္လကၠရဵဂွ္ ပယ်ဳႝဒှက္တိဍာ္သၜဲတိတ္ကၜဳင္တုဲ ျဇာဗ႘ယ်ာဂွ္ အဝ္သရ႘ယ်ာ မိက္ဂြံသီပၜံင္ကၜဳင္ရ။ ျဇာဗ႘ယ်ာပၜန္ေလဝ္ မတ္ေထာင္ကၜဳင္ ဂေတွ္ သလာပ္ ေဍံတအ္ကုီရ။ ပႜဲသၠဳတ္ေဒသ ဘဝ္လ္ကာန္ ေကုာံ တူရက႘တအ္ နကုႝတင္ရန္တဿအ္ ပေရင္ဍဳင္ကြာန္- ပေရင္ပိုန္ျဒပ္ အဝ္သရ႘ယ်ာ ေကုာံ ဂ်ာမန႘တအ္တုဲ ရာတ္ယွာတအ္ဒွ္ကၜဳင္ဓဝိင္ရ။ ပြမၿပဳိင္ပၠာန္လြဟ္လက္နက္ ဂွ္ သၠာတ္ျမဟ္ျပဟ္ေျပဟ္ကၜဳင္ရ။
စိုပ္ ၁၉၁၄ ဂွ္ ျဇဟတ္ဒပ္ပှာန္ဂ်ာမန႘တအ္ လဿိဟ္ေကာန္ပှာန္ႏြံံမံင္ၐါျပေကာဋိကိုဋ္ျပင္အာရ။ ပႜဲရာတ္ယွာတအ္ ျပင္ေသတ္တအ္ေလဝ္ ျဇဟတ္ဒပ္ပှာန္ ႏြံၐိုတ္မြဲျပေကာဋိကိုဋ္ဓဝ္တုဲ အလုံမြဲေအမ္ပါယ်ာၿဗိတိသွ်တအ္ဂွ္ ႏြံၐိုတ္ဗၵာဲမြဲျပေကာဋိကိုဋ္ကုီရ။ ႀကဵႏူသှာံ ၁၉၀၆ တုဲဂွ္ ဍဳင္ျဇဟတ္ေဇှာ္ေဇှာ္တအ္ ဒက္ပၲန္ေကၜာန္ကၜဳင္ကၞင္ပှာန္ ဗြဲမဂၜဳိင္ဂၜင္ရ။ ၁၉၁၄ ဂိတုေဂ်ာန္-၂၈ ဂကူျဇာဗ႘ယ်ာမြဲတၜ သၸပကုီျပာပ္ညးစဍဳင္အဝ္သရ႘ယ်ာ ဖာဒ႘နာန္ဂွ္ တှဟ္နေသၢာံဒွ္ပှာန္ ဟိုတ္ေဍံမံက္ကၜဳင္ရ။ ( ကုႝကၜဳင္ႀတီသြက္ဂြံဒွ္ပှာန္ရ။ ) ဂ်ာမန႘လုပ္ေဗလ္ဂ်႘ယာန္တုဲ ဗၲဳိက္ရ။ ၿဗိတိန္တအ္ေလဝ္ လုပ္ဂြံကၜဳင္ပႜဲေပဲါ ပှာန္ဂွ္အေတင္ကုီရ။ အေဃာဂွ္ ဇဿာပ္ပ္ဍဳင္ စိုတ္ဆာန္ဂကူ စိုတ္ဓါတ္မင္မြဲေကာန္ဂကူဇကုတအ္ ႏြံကၜဳင္သၠာတ္တ္ျမဟ္ဟ္အိုတ္ တုဲ သၸပတမ္ႏူဂွ္ရ ပဿတ္ပှာန္ဂၜးကဝ္ အလန္ပထမ စဂုႝထှာန္တိုန္ရ။
ဂ်ာမန႘၊ အဝ္သရ႘ယ်ာ၊ ဟာန္ေဂရ႘၊ တူရက႘၊ ဗူေဂရ႘ယ်ာတအ္ဂွ္မြဲလၸာ္။
မပၲံကုႝ - ျဇာဗ႘ယ်ာ၊ ေဗလ္ဂ်႘ယာန္၊ ရာတ္ယွာ၊ ျပင္ေသတ္၊ ေအန္ဂလာန္၊ အ႘တလ႘၊ ဂရိတ္ၿဗိတိန္၊ အေမရိကာန္၊ ၾကဳက္၊ ေသံ၊ ဂ်ပါန္တအ္ ၂၄ ဍဳင္ဂွ္ မြဲလၸာ္။
ဍဳင္မပၲံကုႝ - ဟဝ္လာန္၊ သပိန္၊ နဝ္ေဝ၊ ေသြတ္ေဒန္၊ ဒိန္မာန္၊ ေျဇာတ္သာလာန္တအ္ ဒွ္ဍဳင္မံင္အၾကာ (လၸာ္လုႝဟြံေကတ္)မဒွ္ရ။
စႏူသှာံ ၁၉၁၆ တုဲ ဒွ္သှာံေဝင္ပှာန္ဂၜးတိအလန္ပထမရ။ မှိဟ္တအ္မတန္တဵဒဿံင္လၲဴဂၜးတိဂမၜဳိင္ေလဝ္ (သြက္ေပဲါပှာန္ဂတေတံမြဲေပဲါပၜန္ဂွ္ ) ဒွ္မံင္သရပ္တုဲတုဲအိုတ္ရ။ ဇဿာပ္ပ္ဍဳင္ဂွ္ စြံလဝ္အဓိက ကုပေရင္ပှာန္အိုတ္တုဲ ပေရင္ပှာန္ဂွ္ ဒွ္မံင္ဒှာဲ သြက္သၵးကုႝဖ်ဳန္ကိုပ္ကၜာအိုတ္ရ။ သၟာင္ႏူပေရင္ပှာန္မြဲတုဲ မုအာ႐ုီမြဲေလဝ္ ဟြံဂံင္စြံအိုတ္ရ။ ပေရင္ပိုန္ျဒပ္ဂွ္ပၜန္ေလဝ္ ဒးဒတူလိုင္မံင္ကုႝ ပေရင္ပိုန္ျဒပ္ပှာန္ရ။ ဒွ္မံင္အထံက္သြက္ေပဲါပှာန္ပၜန္ရ။
လဿိဟ္ေကာန္ပှာန္ (၆၅) ျပေကာဋိကိုဋ္၊ ေကာန္ပှာန္ျပဟ္လလုဲခ်ဳိတ္အာ ပႜဲေပဲါဗၲဳိက္ဂွ္ (၁၀)ျပေကာဋိကိုဋ္ျပင္၊ မၵးဒုင္ပူဇဵဏာလမ်ဳီတုဲ ဒးဘဲဝပ္ဂွ္ (၂၁) ျပေကာဋိကိုဋ္၊ စရိတ္ေဝင္ပှာန္အိုတ္အာဖအိုတ္ ဒဝ္ဠာ ပံင္ (၂၀၀၀၀၀)ျပေကာဋိကိုဋ္ မဒွ္ရ။
0 comments:
Post a Comment